Cấu Tạo Ống Xả Ô Tô & Những Hư Hỏng Thường Gặp

Ống xả của ô tô là một bộ phận rất quan trọng khi có bất kỳ sự cố nào có thể ảnh hưởng đến hoạt động của động cơ ô tô.

Cấu tạo ống xả ô tô

Hệ thống xả của ô tô có nhiệm vụ xử lý khí thải và giảm tiếng ồn khí thải trước khi thải ra ngoài nhằm bảo vệ môi trường, tránh gây tiếng ồn.

Động cơ ô tô có 4 kỳ nạp – nén – nổ – xả. Khi hỗn hợp nhiên liệu và không khí được đốt cháy trong thời kỳ nổ, khí thải được tạo ra. Các khí thải này được thải ra ngoài trong quá trình xả qua cổng xả.

Cổ góp (bộ gom khí thải)

Bộ thu gom có nhiệm vụ thu gom khí thải tại mỗi xi lanh màu xanh lá cây để thu gom về một đường ống duy nhất. Ống góp được tạo thành từ các ống nhiều nhánh. Mỗi nhánh kết nối với cổng xả của một xi lanh động cơ. Các khí thải sau khi được đẩy ra khỏi xi lanh sẽ theo các nhánh này về chung một đường ống. Ống góp thường là nhôm đúc, gang hoặc thép không gỉ.

Công tắc có nhiệm vụ thu gom khí thải ở mỗi trụ xanh để thu về một ống duy nhất

Bộ chuyển đổi xúc tác

Sau khi khí thải được thu gom qua ống góp, chúng sẽ đi vào bộ chuyển đổi xúc tác (hoặc bộ phận xử lý khí thải). Bộ phận này cho phép xử lý các thành phần ô nhiễm của khí thải bằng cách chuyển đổi NOx, CO và HC… thành CO2, N2 và hơi nước. Để tăng tốc độ phản ứng, bộ phận xử lý khí thải có chất xúc tác là các kim loại quý như Vàng, Platinum, Palladi, Rhodium…

Bộ chuyển đổi xúc tác bị lỗi là một trong những nguyên nhân phổ biến gây tắc ống xả ô tô

Bầu giảm thanh

Áp suất xả vẫn rất quan trọng nên tiếng ồn phát ra cũng rất quan trọng. Vì vậy, sau khi được chuyển đổi để loại bỏ các thành phần gây ô nhiễm tại bộ chuyển đổi xúc tác, khí thải sẽ đi vào bộ giảm âm (bầu im lặng) để giảm tiếng ồn.

Bộ giảm âm giúp giảm tiếng ồn trước khi khí thải thoát ra ngoài

Nguyên lý hoạt động của bộ giảm thanh khá đơn giản. Bởi vì tốc độ khí thải càng cao thì tiếng ồn càng lớn. Do đó, bộ giảm thanh có cấu trúc khoang kiểu ziczac để tạo khoảng cách xa hơn khiến khí thải tiêu tốn nhiều động năng hơn. Vì vậy, sau khi đi qua ống xả, khí thải thoát ra khỏi ống xả hầu như không có hoặc có rất ít tiếng gầm gừ, ngoại trừ những mẫu xe thể thao hiệu suất cao.

Bộ tăng áp Turbocharger

Nhằm tối ưu hóa khả năng vận hành của động cơ, hiện nay nhiều mẫu xe đã được trang bị Turbo tăng áp tăng áp. Bộ tăng áp Bộ tăng áp có tác dụng tăng áp suất, đẩy nhiều không khí vào động cơ giúp cải thiện công suất động cơ. Bộ tăng áp được thiết kế để hoạt động dựa trên động năng của khí thải.

Bộ tăng áp Bộ tăng áp có tác dụng tăng áp suất, đẩy lượng khí vào động cơ nhiều hơn

Kết quả là khi khí thải thoát ra khỏi bộ chuyển đổi xúc tác, chúng sẽ đi qua bộ tăng áp để giúp bộ tăng áp hoạt động. Do đó, “làm ăn thuận lợi”, khí thải giúp bộ tăng áp hoạt động, và bộ tăng áp làm giảm động năng của khí thải, do đó giảm áp suất lên bộ giảm thanh.

Nguyên nhân ống xả ô tô bị nghẹt

Ống xả ô tô bị tắc thường là do bộ chuyển đổi xúc tác hoặc ống xả bị lỗi.

Bộ chuyển đổi xúc tác bị lỗi

Bộ chuyển đổi xúc tác bị lỗi là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến ống xả ô tô bị tắc. Bộ chuyển đổi xúc tác bị lỗi có thể do quá nhiệt hoặc tắc nghẽn khiến khí thải bị kẹt bên trong. Nếu bộ chuyển đổi xúc tác bị tắc, nó có thể ngăn không cho khí thải bị mắc kẹt thoát ra ngoài, gây ra áp suất ngược trong buồng đốt, làm giảm công suất động cơ.

Bộ chuyển đổi xúc tác giúp xử lý các thành phần ô nhiễm trong khí thải

Khi bộ chuyển đổi xúc tác bị lỗi, xe thường có dấu hiệu giảm công suất máy, gầm kêu lạch cạch, khói xe có mùi lưu huỳnh, đèn Check Engine sáng…

Ống dẫn khí thải bị tắc

Ống xả bị tắc sẽ khiến ống xả bị tắc. Nguyên nhân khiến ống xả bị tắc thường là do đường ống bị va đập dẫn đến móp méo, biến dạng, ngoài ra bụi bẩn tích tụ trong đường ống lâu ngày mà không được làm sạch cũng có thể là nguyên nhân khiến ống xả bị tắc ống xả.

Nguyên nhân ống xả ô tô phát ra tiếng ồn

Ống xả ô tô kêu to

Để xác định chính xác nguyên nhân gây ra tiếng ồn lớn từ ống xả ô tô, cần tìm vị trí phát ra tiếng ồn trên hệ thống ống xả. Trước tiên, hãy đỗ xe trên bề mặt an toàn, kéo phanh tay, sau đó kiểm tra gầm xe xem tiếng ồn phát ra từ đâu.

Nếu bạn nghe thấy tiếng ồn phát ra từ phía trước xe, có thể do ống xả bị rò rỉ như gioăng hệ thống xả bị mòn, chốt xả bị lỏng, đầu ống xả bị nứt…

Nếu bạn nghe thấy tiếng ồn ở giữa khung xe, thì đó thường là do ống xả bị thủng hoặc kết nối giữa ống xả và bộ chuyển đổi xúc tác bị rò rỉ. Trường hợp nghiêm trọng hơn là bộ chuyển đổi xúc tác bị hỏng. Lúc này, tiếng ồn thường rất to và chói tai.

Nếu bạn nghe thấy tiếng lạo xạo ở gần cuối ống xả, rất có thể bộ giảm thanh đã bị thủng hoặc chỗ nối giữa ống xả và bộ giảm âm bị rò rỉ.

Ống xả bị nổ Backfire

Cháy ngược là hiện tượng buồng đốt bốc cháy khi van xả mở hoặc nhiên liệu không được đốt cháy hoàn toàn. Hiện tượng này tạo ra những ngọn lửa bắn ra từ ống xả và kèm theo tiếng pô nổ lớn. Nguyên nhân của hiện tượng thường là do động cơ có vấn đề chứ không phải do ống xả nên cần kiểm tra chi tiết động cơ.

Ống xả có tiếng thổi phì phì

Ống xả có tiếng rít thường do quá trình đốt cháy không hiệu quả, rất có thể là do bugi đánh lửa, bugi, kim phun, bộ lọc nhiên liệu/dầu hoặc bơm nhiên liệu hoặc bơm nhiên liệu/bơm dầu có vấn đề.

Nguyên nhân có nước trong ống xả ô tô

Trong thành phần khí thải ô tô thường có CO, CO2, HC, H2O… Các thành phần này sẽ được xử lý khi đi qua bộ chuyển đổi xúc tác. Tại đây, nước được ngưng tụ và thải ra ngoài. Do đó, việc có nước trong ống xả của ô tô là hiện tượng bình thường. Ngay cả khí thải có nước cũng được coi là dấu hiệu cho thấy động cơ hoạt động hiệu quả, không có nhiều muội than hoặc khí nặng trong thành phần khí thải.

Ngoài ra, một nguyên nhân khác khiến ống xả ô tô có giọt nước đó là ống xả sáng sớm trời lạnh khiến hơi nước ngưng tụ. Sau đó, nó trở thành nước và chảy ra ngoài.

Nguyên nhân ống xả ô tô có mùi

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng khí thải ô tô bốc mùi. Nếu khí thải từ ống xả có mùi khét, có thể là do dầu đốt. Nếu khói từ xe có mùi xăng thô, điều đó cho thấy hệ thống động cơ có vấn đề khiến nhiên liệu không được đốt cháy hoàn toàn và thoát ra ngoài qua ống xả. Nếu có mùi trứng thối, phần lớn là do chất xúc tác bị lỗi không lọc hết H2S.

Nguyên nhân ống xả ra khói có màu lạ

Có một số nguyên nhân khiến khói từ ống xả có màu lạ.

• Khói xe màu đen: Thường do lọc gió động cơ bị tắc, kim phun xăng bị tắc, lọc xăng bị tắc, bơm xăng bị lỗi, đổ xăng kém chất lượng…
• Khói trắng: Với xe máy chạy xăng, ống xả tạo ra khói trắng, thường là do gioăng nắp động cơ bị hở hoặc nắp động cơ bị nứt khiến nước làm mát rò rỉ, nhiên liệu, dầu hộp số hòa vào nhau và tạo thành hỗn hợp khói trắng. Với xe máy động cơ diesel, nguyên nhân có thể là do nước làm mát lọt vào động cơ hoặc nhiên liệu không cháy hết.
• Khói xe màu xanh rêu: Thường do vòng cervium bị mòn khiến dầu lọt vào buồng đốt.