Hộp Số Ly Hợp Kép DCT Là Gì? Cấu Tạo, Nguyên Lý & Ưu Nhược Điểm

Hộp số ly hợp kép là gì?

Hộp số ly hợp kép DCT là loại hộp số tự động có cấu tạo chính gồm 2 ly hợp trong số tay. Trong đó, mỗi ly hợp chịu trách nhiệm về số lẻ hoặc số chẵn. Chúng hoạt động độc lập với nhau, ở tốc độ nào ly hợp cũng tự động đóng và chuyển số. Cơ chế vận hành này giúp động cơ xe giảm độ trễ tối đa khi sang số. Số chẵn và số lẻ luôn sẵn sàng kết nối.

Mô phỏng hoạt động của hai ly hợp trong hộp số DCT.

Hộp số DCT được nhiều hãng xe sử dụng trên các dòng xe phổ thông hay cao cấp. Hiện nay, Hộp số ly hợp kép được chia làm 2 loại: Hộp số ly hợp kép khô (DCT khô) và truyền động ly hợp kép ướt (DCT ướt). Mỗi loại đều có điểm mạnh và điểm yếu riêng.

Đặc biệt, hộp số khô DCT có kết cấu đơn giản, hiệu suất truyền động tốt nên giá thành sản xuất thấp hơn, khả năng tiết kiệm nhiên liệu của xe được tối ưu. Tuy nhiên, khả năng làm mát của hộp số khô DCT bị hạn chế. Nó chỉ tương thích với động cơ dung tích nhỏ, công suất và mô-men xoắn thấp. Ngược lại, Hộp số ly hợp kép ướt được bổ sung bộ tuần hoàn dầu hộp số giúp cải thiện đáng kể khả năng làm mát và tản nhiệt trong quá trình vận hành.

Cấu tạo của hộp số ly hợp kép

Cấu tạo của hộp số DCT là sự kết hợp giữa hộp số sàn MT và hộp số tự động AT với các bánh răng và hai ly hợp hoạt động độc lập. Hộp số này không có bàn đạp ly hợp để giúp người lái sang số một cách cơ học. Thay vào đó, Bộ ly hợp ma sát của DCT giúp các đĩa ma sát được tách rời – liên kết với nhau bằng một bộ truyền động: thủy lực – điện tử, cho phép sang số nhanh và mượt mà hơn.

Cơ cấu Hộp số ly hợp kép là sự kết hợp giữa hộp số tay và hộp số tự động

Nguyên lý hoạt động của Hộp số ly hợp kép

Nguyên lý hoạt động của Hộp số ly hợp kép tương tự như hộp số tay, chỉ khác là cơ cấu sang số sẽ hoàn toàn tự động. Thông tin được truyền qua cảm biến. Bộ phận điều khiển điện tử nhận tín hiệu và truyền đến các bánh răng thông qua 2 ly hợp tạo ra các chuyển động độc lập.

Như vậy, một ly hợp sẽ điều khiển các số lẻ (1, 3, 5 và số lùi), ly hợp còn lại sẽ điều khiển các số chẵn (2, 4 và số lùi). Chúng hoạt động đồng thời, riêng biệt nhưng linh hoạt, mang đến khả năng sang số mượt mà nhất có thể.

Phân tích ưu nhược điểm của Hộp số ly hợp kép

Ưu điểm

Do có 2 ly hợp riêng biệt nên Hộp số ly hợp kép có tốc độ sang số nhanh. Khi xe sang số bất kỳ, bộ điều khiển lập tức chuẩn bị sang số tiếp theo, quá trình sang số có thể diễn ra liên tục, không bị ngắt quãng. Các hãng xe đã tận dụng Ưu điểm này bằng cách lắp hộp số DCT cho những mẫu xe thể thao, mang lại sự phấn khích cho người lái.

Hộp số DCT cải thiện khả năng vận hành và tiết kiệm nhiên liệu

Hộp số DCT có cơ chế hoạt động đơn giản, có nhiều điểm tương đồng với hộp số tự động truyền thống. Khi người lái nhấn ga hoặc nhả ga, máy tính sẽ tính toán thời điểm chính xác để gài côn số lẻ và nhả côn số chẵn một cách tuần tự, dựa trên tốc độ. Khả năng vận hành và điều khiển hoàn toàn tự động cho phép người lái tập trung vào các tình huống lái xe phát sinh trên đường.

Khả năng tối ưu hóa mức tiêu thụ nhiên liệu là ưu điểm lớn được các chuyên gia ô tô công nhận khi đánh giá Hộp số ly hợp kép. Với cấu tạo 2 ly hợp độc lập, hộp số DCT sẽ hạn chế tối đa tổn thất công suất động cơ trong quá trình vận hành.

Nhược điểm

Nhược điểm lớn nhất của hộp số DCT khô là khả năng giải nhiệt hạn chế nên dễ bị lỗi khi nhiệt độ cao. Ghi nhận trên một số mẫu xe sử dụng hộp số khô DCT cho thấy khi xe liên tục đánh lái và dừng sẽ xảy ra hiện tượng trượt tốc do quá nhiệt. Điều này được tăng cường hơn nữa với DCT ướt. Tuy nhiên, chi phí sản xuất và bảo dưỡng của DCT ướt cao hơn nên nhìn chung chỉ phù hợp với những mẫu xe sang.

Nhược điểm của Hộp số ly hợp kép DCT khô là dễ bị lỗi khi nhiệt độ cao

Theo các chuyên gia ô tô, cho đến nay Hộp số ly hợp kép DCT được ứng dụng rộng rãi do người lái có thể chủ động khắc phục hiện tượng quá nhiệt thường gặp ở các loại DCT khô. Người lái xe nên áp dụng các nguyên tắc sau:

– Tuyệt đối không nhấn ga giữ xe thẳng đứng trên dốc.

– Đối với các quãng đường chạy xe ngắn dưới 1m, nên hạn chế thao tác khởi động và dừng xe liên tục.

– Tuân thủ nguyên tắc “không ga thì phanh”, tuyệt đối không nhấn phanh đồng thời không nhấn ga.

– Không lùi nhanh hoặc lùi lên dốc để bộ ly hợp không bị ma sát tác động gây nóng máy và mài mòn các chi tiết máy.

– Khi xuất hiện cảnh báo lỗi quá nhiệt ở chế độ chờ, người lái cần lái xe đến khu vực an toàn, chuyển số về P, tiếp tục khởi động động cơ và đợi hộp số nguội tự nhiên cho đến khi thông báo bình thường xuất hiện trên Màn hình hiển thị đa thông tin phía sau vô lăng.

Kỹ sư ô tô Adolphe Kegresse là người đầu tiên đưa ra ý tưởng về hệ thống truyền động ly hợp kép vào thế kỷ 19. Trong một thời gian dài, Hộp số ly hợp kép tiếp tục cải thiện và trở nên toàn diện hơn. Cấu tạo đơn giản, nguyên lý làm việc linh hoạt, chi phí sản xuất thấp, tiết kiệm nhiên liệu, người lái tích cực khắc phục những nhược điểm khi vận hành… Đó là những lý do khiến hộp số trang bị ly hợp kép DCT được ứng dụng rộng rãi hơn trong ngành công nghiệp ô tô hiện nay.