Rotuyn ô tô được ví như “khớp nối” của xe bởi nó có chức năng kết nối hệ truyền động, hệ thống treo, gầm, gián tiếp tác động đến chức năng chuyển hướng của xe.
Nếu xe đang lăn bánh trên đường bỗng có hiện tượng lệch, lệch, mất thăng bằng thì rất có thể bánh xe đã gặp vấn đề: mòn, bị gân hoặc biến dạng. Vậy rotuyn ô tô là gì, các loại rotuyn hoạt động như thế nào?
Rotyn ô tô là gì?
Rotuyn có tên tiếng anh là ball joint, là chi tiết đóng vai trò cầu nối giữa hệ thống treo, khung xe với các hệ thống lái, truyền động của ô tô.
Cấu tạo rotuyn gồm các ổ cầu nối các bộ phận điều khiển với khớp lái, gồm khớp bi và trục khớp được bao bọc trong một vỏ (Ball Joint Boot) – tất cả được làm bằng thép chịu lực biên độ cao. Để kết nối các bộ phận khác của xe, rotuyn được chia thành nhiều loại, mỗi loại đảm nhận một chức năng khác nhau.
Phân loại rotuyn ô tô
Rôto ô tô bao gồm ba loại: rôto lái, rôto cân bằng và trục dọc, được đặt ở các vị trí khác nhau nhưng không thể thiếu trên mỗi phương tiện. Rotuyn chức năng được áp dụng tùy theo từng loại.
Rotuyn lái
Thiết bị này thuộc hệ thống lái ô tô, bao gồm lái trong và lái ngoài. Trong đó rôto lái trong được gắn trực tiếp vào vô lăng, rôto lái ngoài được gắn vào moay ơ ngoài để hỗ trợ nhiệm vụ chuyển hướng của xe. Vô lăng có tác dụng gián tiếp điều khiển thông qua vô lăng.
Vô lăng ảnh hưởng gián tiếp đến hệ thống lái của xe
Hai bánh xe này hoạt động độc lập nhưng luôn có sự liên kết với nhau để đảm bảo hệ thống lái của ô tô hoạt động một cách trơn tru nhất. Rôto lái trong nhận tín hiệu điều khiển từ vô lăng và truyền ra rôto lái ngoài giúp xe vận hành êm ái, chính xác. Các nhà sản xuất đã thiết kế một lớp cao su bọc trên đầu rotuyn để bảo vệ trục ăn khớp với thiết bị này.
Rotuyn thanh cân bằng
Thanh ổn định thuộc hệ thống khung trước của ô tô, được thiết kế gồm 2 khớp xoay – một đầu nối với moay-ơ bánh trước, đầu còn lại nối với thanh ổn định.
Rotuyn thanh ổn định đảm bảo xe ổn định khi di chuyển
Chức năng của thanh ổn định là giúp xe vận hành ổn định, cân bằng thân xe, đồng bộ khung xe và thanh cân bằng với 2 bánh trước (vô lăng). Nhờ có rotuyn này mà ô tô có thể di chuyển ổn định trên đường, kết hợp với rotuyn lái để điều hướng ô tô. Nếu trên đường có chướng ngại vật, đường gồ ghề, người lái cảm thấy xe rung lắc thì cần kiểm tra lại thanh cân bằng.
Rotuyn trụ đứng
Đúng như tên gọi, loại cùm xoay này có dạng trụ, nối giữa trụ lái và phuộc A của xe. Nhiệm vụ chính của thiết bị này là chịu lực tác động của các bánh xe lên khung đứng, từ đó hạn chế tối đa các rung lắc của xe khi đi thẳng hoặc khi xe đánh lái vào cua. Bộ phận này hay còn gọi là rotuyn chịu lực bao gồm trụ trên và trụ dưới.
Do chức năng này mà rotuyn trụ đứng không đạt yêu cầu sẽ gây nguy hiểm cho người sử dụng và người đi đường. Hiện tượng thường gặp là gầm xe bị rung, bánh xe bị chao đảo khi di chuyển hoặc vào khúc cua.
Dấu hiệu hỏng rô tuyn
Là bộ phận quan trọng của xe, rotuyn phải được thiết kế chính xác và hết sức cẩn thận. Nhưng trong thời gian sử dụng ô tô, rotuyn sẽ nhanh hỏng hơn các chi tiết khác, và sau đây là những dấu hiệu hư rotuyn mà bạn cần biết.
Góc đặt bánh xe
Vòng đệm bánh đà và rôto xi lanh thẳng đứng bị mòn hoặc hư hỏng sẽ ảnh hưởng đến sự liên kết của bánh xe, khiến bánh trước bị lệch, gây khó khăn cho việc điều khiển xe.
Lốp xe mòn không đều
Khi căn chỉnh bánh xe không chính xác do các rô-to bị hỏng, lốp xe cũng sẽ bị ảnh hưởng. Lúc này, lốp mòn không đều khiến xe bị lắc lư, ảnh hưởng xấu đến khả năng điều khiển.
Bánh xe bị nghiêng sang một bên
Khi các con lăn bị hỏng, bánh xe bị nghiêng sang một bên và không còn giữ đúng vị trí so với mặt đường.
Tay lái bị rung
Rotuyn bị hỏng sẽ giúp cho sự liên kết giữa bánh trước và vô lăng liền mạch hơn, tuy nhiên sẽ có độ trễ khi nhấn vô lăng. Lúc này, khi điều khiển xe trên những đoạn đường gồ ghề, không bằng phẳng, vô-lăng bị rung.
Xe bị rung lắc
Khi các con lăn gần như hư hỏng hoàn toàn, xe sẽ bị rung lắc. Vô-lăng có thể bị mất kiểm soát với các bánh xe, bạn sẽ cảm nhận rõ hơn khi xe tăng tốc hoặc giảm tốc độ hoặc khi xe rẽ.
Tiếng động lạ
Nếu bạn nghe thấy tiếng động lạ khi lái xe, đặc biệt là khi xoay vô lăng, có thể là do rôto lái bị hỏng hoặc mòn.
Đèn báo lỗi sáng
Nếu đèn trên bảng đồng hồ của xe bạn báo lỗi lái, thì đó có thể là do rô-to lái bị hỏng.
Khi nào thì thay rotuyn mới?
Ô tô của bạn là một tập hợp của nhiều hệ thống, bộ phận và linh kiện khác nhau, tất cả đều được chế tạo chính xác, chế tạo và lắp ráp tỉ mỉ, giống như vô lăng.
Bộ phận con lăn lái phải hoạt động tối đa mỗi khi xe sử dụng và phải hoạt động liên tục nên rất nhanh lão hóa, hao mòn và dễ hư hỏng.
Khi bộ phận rotuyn không còn đảm bảo độ chính xác và êm ái sẽ phát ra những âm thanh khó chịu và tác động xấu đến hệ thống lái, gây mất an toàn khi điều khiển xe.
Lúc này, bạn nên đưa xe đến gara sửa chữa vô lăng ô tô chuyên nghiệp để được kiểm tra và nhanh chóng sửa chữa hoặc thay thế vô lăng mới để đảm bảo xe vận hành trơn tru, an toàn.
Ngoài ra, bạn phải chú ý đến việc bảo dưỡng xe định kỳ, kiểm tra rôto lái và hệ thống lái để sớm phát hiện các sự cố và hạn chế những hư hỏng nặng như: gioăng cao su bị mòn, nứt hoặc gãy, khớp nối bị lỏng, rơ lái. cột bị uốn cong, v.v.
Theo khuyến cáo của các chuyên gia ô tô, cứ sau 10.000 km xe nên được kiểm tra tổng thể hệ thống lái, hệ thống treo để bảo dưỡng và khắc phục kịp thời các sự cố phát sinh nếu có.
Ý kiến bạn đọc (0)