Khi nào cần thay dầu phanh ô tô? Cách kiểm tra & Cách thay chuẩn

Theo thống kê, cứ sau 16.000-25.000 km tài xế lại đạp phanh hơn 75.000 lần. Con số này cho biết tần suất sử dụng phanh và tầm quan trọng của nó khi lái xe. Vì vậy, để đảm bảo hệ thống phanh hoạt động hiệu quả thì việc kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống phanh ô tô, đặc biệt là thay dầu phanh ô tô là vô cùng cần thiết.

Dầu phanh ô tô là gì?

Dầu phanh ô tô là loại dầu được pha chế từ dầu gốc tinh chế cao và các chất phụ gia đa năng. Dầu có nhiệm vụ hỗ trợ truyền lực từ bàn đạp phanh đến các bộ phận của hệ thống phanh. Ngoài ra, dầu phanh còn có tác dụng bôi trơn, giảm ma sát và chống ăn mòn, giúp xe vận hành êm ái.

Dầu phanh ô tô có tác dụng bôi trơn, chống ăn mòn và hỗ trợ truyền lực (Nguồn: Sưu tầm)

Hiện nay, hầu hết dầu phanh được sản xuất theo tiêu chuẩn DOT. Đây là tiêu chuẩn do Bộ Giao thông Vận tải và Hiệp hội Kỹ sư Ô tô (SAE-Society of Automotive Engineers) ban hành. Tiêu chuẩn DOT được xác định dựa trên điểm sôi thấp nhất và khả năng duy trì hiệu suất của dầu phanh. Dầu phanh ô tô DOT là hỗn hợp của nhiều thành phần, bao gồm:

– Chống oxy hóa và ức chế ăn mòn.

– Modifier – Bộ ghép kiểm soát độ trương của các bộ phận cao su không bọc.

– Dung dịch hòa tan (glycol) chiếm 50-80% hỗn hợp dầu phanh và có nhiệm vụ quyết định độ nhớt và điểm sôi.

– Chất bôi trơn (polypropylen hoặc polyetylen) đảm bảo hoạt động tốt của các bộ phận.

Có 4 loại dầu phanh ô tô theo tiêu chuẩn DOT: DOT 3, DOT 4, DOT 5 và DOT 5.1. Trong đó, DOT 3 và DOT 4 là hai loại phổ biến nhất. Bảng so sánh dưới đây sẽ giúp người dùng có cái nhìn tổng quan về hai loại dầu phanh này.

Đặc tính dầu phanh ô tô theo tiêu chuẩn DOT (Nguồn: Collecté)

Hiện nay, dầu phanh DOT 3 được đánh giá cao nhờ khả năng pha trộn với các loại dầu phanh có thành phần Glycol khác. Và dầu phanh DOT 4 có nhiệt độ sôi cao, đáp ứng phanh hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt. Người dùng lựa chọn dầu phanh DOT 3 hay DOT 4 tùy theo mục đích sử dụng và đặc điểm hệ thống phanh của xe.

Cách kiểm tra dầu phanh ô tô?

Hiện nay, ô tô thường được trang bị cảm biến dầu phanh. Nếu mức dầu phanh thấp, đèn cảnh báo trên bảng điều khiển sẽ bật sáng. Tuy nhiên, chủ xe cũng nên chủ động kiểm tra dầu phanh bằng tay.

Cách kiểm tra dầu phanh ô tô rất đơn giản. Dầu phanh ô tô được chứa trong một bình chứa nhỏ màu trắng nằm trong khoang động cơ. Nắp dầu phanh có in chữ Brake Fluid hoặc tem biểu tượng phanh màu vàng. Nếu không tìm thấy, chủ xe có thể tìm vị trí bình chứa dầu phanh ô tô trong sách hướng dẫn sử dụng xe hoặc liên hệ với bộ phận hỗ trợ kỹ thuật của hãng xe để được hỗ trợ.

Bình chứa dầu phanh ô tô thường bằng nhựa màu trắng. Trên thân chai có in 2 vạch tương ứng với mức cao nhất (có chữ Fill to, Full hoặc Maximum) và mức thấp nhất (có chữ Add hoặc Minimum). Từ bên ngoài, bạn có thể thấy lượng dầu trong bể. Nếu mức dầu gần hoặc dưới mức thấp, hãy thêm dầu mới.

Ngoài việc kiểm tra lượng dầu trong bình, bạn cũng nên kiểm tra chất lượng của dầu. Dầu phanh ô tô thường có màu vàng nhạt hoặc không màu. Sau một thời gian sử dụng, màu sẽ đậm hơn. Tuy nhiên, nếu màu trở nên quá sẫm, thậm chí chuyển sang màu nâu thì dầu phanh đã xuống cấp trầm trọng. Lúc này không được châm thêm dầu mà phải thay hoàn toàn dầu phanh.

Khi kiểm tra dầu phanh ô tô, lưu ý chỉ quan sát mức dầu phanh từ bên ngoài, hạn chế mở nắp bình chứa dầu phanh. Vì dầu phanh rất kỵ không khí và độ ẩm. Việc mở nắp bình dầu có thể khiến không khí lọt vào.

Khi nào cần thay dầu phanh ô tô?

Việc thay mới không chỉ đảm bảo khả năng hỗ trợ hiệu quả của dầu phanh mà còn kéo dài tuổi thọ của các chi tiết trong hệ thống phanh .

Tại sao phải thay dầu phanh?

Mặc dù phanh là một hệ thống kín nhưng hơi nước vẫn có thể lọt qua các lỗ siêu nhỏ trên ống cao su và vòng đệm. Trong khi đó, dầu phanh ô tô rất dễ sôi do có khả năng hút ẩm cao dẫn đến áp suất phanh giảm và hiệu quả phanh kém. Ngoài ra, khí hậu Việt Nam có độ ẩm cao, các chi tiết của hệ thống phanh cũng dễ bị rỉ sét khi dầu phanh “no” nước khi xe di chuyển trong thời tiết mưa gió, ngập nước. Ngoài ra, việc thiếu dầu phanh hoặc dầu xuống cấp cũng là nguyên nhân dẫn đến hư hỏng hệ thống phanh như phát ra tiếng động lạ, ít đạp ga, cảm giác phanh bị gắt và cực đoan nhất là hiện tượng mất phanh. …

Theo các chuyên gia ô tô, dầu phanh có chứa chất ức chế ăn mòn và chất chống oxy hóa. Theo thời gian, cấu trúc của các chất này bị phá vỡ, gây ăn mòn kim loại và hình thành cặn bẩn làm gián đoạn dòng chảy của dầu phanh.

Ống dẫn hệ thống phanh bị ăn mòn (Nguồn: Sưu tầm)

Khi nào ô tô cần thay dầu phanh?

Theo khuyến cáo của nhà sản xuất, nên thay dầu phanh 3 năm một lần hoặc sau 30.000 – 40.000 km. Nếu xe thường xuyên di chuyển trong điều kiện bụi bặm và rất ẩm ướt hoặc sử dụng phanh liên tục, chủ xe có thể thay dầu phanh sớm hơn.

Để biết chính xác thời điểm cần thay dầu phanh, chủ xe có thể kiểm tra thực tế số lượng và chất lượng dầu trong bình chứa thông qua cảm biến dầu phanh được trang bị trên xe hoặc kiểm tra thủ công. Trong trường hợp kiểm tra thủ công, chỉ quan sát từ bên ngoài, không mở nắp để tránh sự xâm nhập của không khí và độ ẩm.

Màu sắc sẽ phản ánh chất lượng của dầu. Dầu phanh tiêu chuẩn có màu trong hoặc không màu, nếu chuyển sang màu nâu nghĩa là dầu đã xuống cấp nặng và cần thay thế để bảo vệ hệ thống phanh.

Dầu phanh xuống cấp sẽ khiến phanh kém hoặc không ăn. Khi lái xe cần nhanh chóng đưa xe đến gara ô tô uy tín để kiểm tra và bảo dưỡng, tránh gặp phải những sự cố không mong muốn.

Tình trạng dầu phanh ô tô bị đổi màu (Nguồn: Sưu tầm)

Các bước thay dầu phanh ô tô

Khi kiểm tra, nếu mức dầu thấp nhưng màu sáng, chủ xe chỉ cần đổ thêm dầu vào bình. Nên thay dầu phanh khi có cặn bẩn hoặc chuyển sang màu nâu sẫm.

Dụng cụ hỗ trợ thay dầu phanh bao gồm: máy hút bụi, bộ dụng cụ sửa xe, kích xe, giẻ lau, bình xịt làm sạch phanh, mỡ bôi trơn bu lông, ốc vít.

Dưới đây là các bước thay dầu phanh ô tô chi tiết nhất:

• Bước 1: Tháo bánh xe, vệ sinh phanh ô tô bằng dung dịch tẩy rửa chuyên dụng.
• Bước 2: Tìm vị trí đầu ống dầu, tháo các núm cao su bọc bên ngoài ống. Tiến hành đặt một ống nhựa vào bình chứa và mở van xả để dầu đã qua sử dụng chảy ra ngoài. Phương pháp này giảm thiểu luồng không khí chảy ngược vào xi lanh phanh.
• Bước 3: Chèn một miếng gỗ vào để bàn đạp phanh không bị lỏng quá khi xả áp suất dầu.
• Bước 4: Mở nắp bình chứa dầu phanh, dùng ống hút hút hết dầu cũ, đổ dầu mới vào và đóng chặt nắp.
• Bước 5: Giữ phanh với lực đều, siết chặt bu lông van xả, sau đó nới lỏng 1/4 vòng để xả hết nhớt cũ. Sau đó siết lại các bu lông, tháo ống nhựa và lắp các núm cao su đã bọc như cũ.

Sau khi hoàn thành các bước thay nhớt, chủ xe hãy nổ máy, đạp và nhả chân phanh để kiểm tra độ ổn định của hệ thống phanh.

Là “huyết mạch” của hệ thống phanh thủy lực, dầu phanh phải được bảo dưỡng và thay thế định kỳ để hạn chế tình trạng xuống cấp của phanh và ngăn ngừa các mối nguy hiểm khi vận hành.

Để tối đa hóa hiệu suất truyền lực, chủ xe nên chọn loại dầu phanh không nén có khả năng bôi trơn các kẹp phanh giúp giảm ăn mòn và điểm sôi cao. Nên sử dụng loại dầu phanh chuyên dụng dành riêng cho từng dòng xe theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Điều này không chỉ giúp phát huy tối đa hiệu quả của dầu phanh ô tô mà còn đảm bảo tuổi thọ của hệ thống phanh.

Giá dầu phanh ô tô bao nhiêu?

Giá dầu phanh dao động tùy thuộc vào tiêu chuẩn DOT và thương hiệu.

Bảng giá dầu phanh ô tô (tham khảo):

• Dầu phanh DOT 3 dao động từ 80.000 – 180.000 đồng/bình 1 lít
• Dầu phanh DOT 4 dao động từ 150.000 – 300.000 đồng/bình 1 lít
• Dầu phanh DOT 5 dao đồng từ 300.000 – 500.000 đồng/bình 1 lít
• Dầu phanh DOT 5.1 từ 350.000 – 450.000 đồng/chai 1 lít

Giá dầu phanh dao động dựa trên các tiêu chuẩn và thương hiệu DOT

Dầu phanh bị nhiễm nước

Dầu phanh bị nhiễm nước là một trong những hiện tượng thường gặp sau thời gian dài sử dụng ô tô. Dầu phanh bị nhiễm nước sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng của dầu, từ đó ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của hệ thống phanh.

Nguyên Nhân Dầu Phanh Bị Nhiễm Nước

Nguyên nhân khiến dầu phanh bị nhiễm bẩn là do thành phần Glycol có trong dầu phanh DOT 3, DOT 4 hay DOT 5.1 có đặc tính hút ẩm mạnh. Dầu sẽ ướt hơn nếu không khí lọt vào hệ thống phanh.

Trong quá trình hoạt động, do ma sát lớn nên hệ thống phanh sinh ra một lượng nhiệt lớn khiến dầu sôi, tạo bọt khí. Bong bóng này sau đó ngưng tụ để tạo thành nước.

Do đó, sau một thời gian dài sử dụng, dầu phanh sẽ bị nhiễm nước. Theo số liệu nghiên cứu, dầu phanh ô tô sẽ bị nhiễm 2% nước trong 12 tháng đầu, giảm xuống 3% sau 18 tháng, giảm xuống 7-8% sau 36 tháng. Dầu phanh nhiễm nước sẽ làm giảm khả năng bôi trơn, giảm áp suất dầu phanh. Đây là một trong những lý do tại sao phải thay dầu phanh thường xuyên.

Cách xử lý khi dầu phanh bị nhiễm nước

Cách tốt nhất để xử lý dầu phanh ô tô bị nhiễm nước là thay dầu phanh. Để tránh tỷ lệ nhiễm nước trong dầu phanh cao, nên thay dầu phanh định kỳ kịp thời. Ngoài ra, cũng cần thường xuyên kiểm tra các bộ phận của hệ thống phanh, đặc biệt là đường dầu phanh xem có bị rò rỉ không. Bởi nếu bị rò rỉ sẽ vừa dẫn đến hao hụt dầu phanh, vừa khiến dầu phanh dễ bị ẩm.

Khi thêm dầu phanh mới vào bình chứa dầu, hãy cẩn thận, đổ đầy càng nhanh càng tốt để tránh quá nhiều không khí lọt vào. Do nhiệt độ trong khoang máy thường cao, xăng trong bình chứa nhiều dễ dẫn đến hiện tượng tích tụ hơi.

Áp suất dầu phanh thấp

Hệ thống phanh ô tô hoạt động dựa trên nguyên tắc áp suất dầu phanh. Để hệ thống phanh hoạt động tốt thì áp suất dầu phanh phải ổn định. Nếu áp suất dầu phanh thấp sẽ ảnh hưởng lớn đến hiệu suất phanh. Từ đó có thể dẫn đến tình trạng phanh xe có tiếng kêu, phanh nặng, chân phanh yếu, thậm chí xe bị mất phanh…

Nguyên nhân áp suất dầu phanh thấp thường là do thiếu dầu phanh. Nguyên nhân khiến xe bị chảy dầu có thể do xe không được đổ xăng định kỳ hoặc xe bị rò rỉ dầu. Thường là nguyên nhân thứ hai. Hệ thống đường ống dẫn dầu phanh bị han gỉ, hao mòn sau một thời gian sử dụng dễ dẫn đến rò rỉ dầu phanh.

Áp suất dầu phanh thấp cũng có thể do giá đỡ van bị lệch. Giá đỡ cụm van có nhiệm vụ phân phối áp suất dầu phanh. Nếu giá đỡ bị lệch có thể gây mất áp suất dầu phanh.

Xe có áp suất dầu phanh thấp làm giảm hiệu suất phanh, nặng hơn có thể dẫn đến mất phanh của xe. Do đó, nếu xe có áp suất dầu phanh thấp, cần kiểm tra càng sớm càng tốt.